Zakup płyty indukcyjnej to inwestycja na kilka lub nawet kilkanaście lat. Od właściwego wyboru zależy nie tylko nasze zadowolenie z posiadanego sprzętu, ale także jego wieloletnia prawidłowa i satysfakcjonujące nas eksploatacja i efektywne działanie. Dlatego przed dokonaniem ostatecznego wyboru należy przeanalizować nie tylko kryteria związane z marką, ceną i designem, ale także, a może nawet przede wszystkim, uwzględnić specyfikę domowej instalacji elektrycznej i istniejącego wyposażenia kuchni.
Istotna uwaga!
Samodzielny montaż i podłączenie płyty indukcyjnej bez posiadanych uprawnień to ryzyko utraty gwarancji! Co prawda samodzielny montaż płyty indukcyjnej pozwala zaoszczędzić kilkaset złotych, ale w przypadku jej uszkodzenia w trakcie montażu, a nawet w trakcie dalszej eksploatacji grozi utratą gwarancji. Dlatego przy braku uprawnień lepiej skorzystać z usług uprawnionego specjalisty, który nie tylko właściwie podłączy płytę, ale także dokona odpowiedniego wpisu w karcie gwarancyjnej.
Domowa instalacja elektryczna
O ile nowe budynki i mieszkania są najczęściej wyposażone w instalację trójfazową, o tyle w starszych często dostępna jest jedynie instalacja jednofazowa. Ponadto starsze instalacje trójfazowe mogą opierać się na przewodach 4-żyłowych i wymagają uziemienia. Nowsze instalacje trójfazowe wykorzystują przewody 5-żyłowe. Różnica jest dostrzegalna w gniazdach i wtyczkach siłowych, które posiadają odpowiednio 4 lub 5 otworów i bolców.
Najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie osobnego obwodu zasilania płyty doprowadzonego bezpośrednio z rozdzielnicy napięcia i wyposażonego w osobne zabezpieczenie (bezpieczniki).
W przypadku instalacji jednofazowej obwód zasilania powinien być wykonany przewodem 3-żyłowym o przekroju 4 mm². Dopuszczalne są też przewody o przekroju 2,5mm² jeśli cała instalacja w budynku jest wykonana takimi przewodami. Zwłaszcza, że płyty indukcyjne jednofazowe nie osiągają maksymalnej mocy 7-8kW, a przewód o przekroju 2,5mm² zapewnia przepływ prądu pozwalający na uzyskanie takiej mocy.
Dla instalacji trójfazowej obwód zasilania powinien być wykonany przewodem 5-żyłowym o przekroju 2,5mm², chociaż z racji wykorzystywania przez płyty indukcyjne tylko 2 z 3 faz wystarczający wyłącznie do zasilania płyty indukcyjnej jest przewód 4-żyłowy o przekroju 2,5mm².
W przypadku instalacji jednofazowej i trójfazowej starego typu należy pamiętać o przyłączeniu żółto-zielonego przewodu do uziemienia!
Zakup płyty indukcyjnej – rodzaje płyt indukcyjnych, jaką wybrać?
Ze względu na sposób zasilania dostępne są dwa rodzaje płyt indukcyjnych: jedno i trójfazowe. W zależności od posiadanej instalacji należy wybrać odpowiedni rodzaj płyty. Jednakże większość obecnie oferowanych płyt umożliwia podłączenie zarówno do instalacji jednofazowej, jak i trójfazowej. Każdy z producentów przedstawia schematy podłączenia w obu przypadkach w instrukcji obsługi. Zatem wybór rodzaju płyty zależy w zasadzie od posiadanej instalacji elektrycznej.
W zależności od metody wytwarzania ciepła płyty indukcyjne dzielą się na płyty indukcyjne szklane i płyty indukcyjne ceramiczne. W płytach ceramicznych ciepło wydziela się w warstwie ceramicznej, w której zatopione są przewody grzewcze. Płyta nagrzewa się, a jej ciepło jest przenoszone na zwykłe garnki. Takie rozwiązanie sprawia, że płyta nagrzewa się nawet jeśli nie ma na niej garnków. Natomiast płyta ceramiczna szklana wymaga specjalnych garnków, które nagrzewają się pod wpływem wytwarzanego przez płytę pola indukcyjnego, zaś sama płyta praktycznie pozostaje zimna. Zestawienie garnków powoduje automatyczne wyłączenie płyty. Wybór płyty zależy w tym wypadku od posiadanego zestawu naczyń do gotowania, czy smażenia lub chęci ich nabycia. Warto podkreślić, że skuteczność grzania tej płyty w dużym stopniu zależy od właściwości indukcyjnych posiadanych naczyń.
Większość płyt indukcyjnych oferuje moc 7kW, chociaż dostępne są płyty o mocy 10kW i większej. Płyty indukcyjne jednofazowe na ogół oferują moc 3,7kW.
Ważne jest też wcześniejsze sprawdzenie grubości płyty, jeśli będzie ona umieszczona się nad piekarnikiem. Jeśli płyta indukcyjna będzie za gruba nie oprze się na blacie, lecz będzie leżała na piekarniku! Warto to sprawdzić, aby wybrać nieco cieńszą płytę lub ostatecznie zdecydować się na płytę SLIM-FIT.
Nie mniej ważne są też wymiary płyty w odniesieniu do wymiarów posiadanych blatów. Istotne są odległości otworu od przedniej i tylnej części blatu. Otwór umieszczony zbyt blisko tylnej krawędzi blatu, a tym samym ściany będzie powodował jej nagrzewanie od garnków, zaś umieszczony zbyt blisko frontu blatu może spowodować jego wygięcie, a nawet pęknięcie. Optymalne wymiary blatu są również podawane przez producenta w instrukcji obsługi płyty.
Podłączenie płyty indukcyjnej do instalacji – na co zwrócić uwagę?
Płyty indukcyjne są sprzedawane zarówno bez przewodu zasilającego, jak i z przewodem zasilającym. Jeśli przewód zasilający jest już podłączony do płyty to przed podłączeniem zasilania należy sprawdzić, jaki rodzaj zasilania został wybrany. Ponieważ większość płyt indukcyjnych może być zasiana z instalacji jedno- lub trójfazowej przewód zasilający może być podłączony tylko do jednej z nich. W przypadku, gdy płytę przystosowano do podłączenia do instalacji jednofazowej, a zostanie podłączona do sieci trójfazowej (lub na odwrót) może to doprowadzić do trwałego uszkodzenia płyty lub zwarcia/uszkodzenia w domowej instalacji.
W przypadku instalacji jednofazowej podłączenie płyty nie powinno stanowić większych trudności. Zwłaszcza jeśli jest to płyta przystosowana jedynie do instalacji jednofazowej. Jeśli płyta jest zaopatrzona w przewód w wtyczką wystarczy podłączyć się do gniazdka. Jeśli jednak musimy podłączyć przewód zasilający do zacisków na płycie to przewód osłonowy (uziemienie) oznaczony kolorem żółtozielonym podłączamy do zacisku oznaczonego jako uziemienie, przewód fazowy i neutralny do zacisków P (prądowy) i N (neutralny).
Bardziej skomplikowane jest podłączenie płyty trójfazowej lub płyty umożliwiającej podłączenie jedno- lub trójfazowe. Jednak w tym przypadku z pomocą przychodzi producent, który w instrukcji obsługi zamieszcza schematy odpowiednich połączeń w obu przypadkach.
Płyty te posiadają 5 zacisków do podłączenia zasilania oznaczonych odpowiednio symbolami: 4 lub N (neutralny, tzw. „0”), 3 lub N (neutralny), 2 lub L2 (tzw. 2 faza), 1 lub L1 (tzw. 1 faza), symbol ⏚ lub PE. W oznaczeniach brakuje symbolu L3 (tzw. 3 faza). To nie przypadek. w rzeczywistości płyta trójfazowa jest płytą dwufazową. Wykorzystuje ona napięcie 230V, a nie, jak by się wydawało, 400V. W istocie w płycie trójfazowej, każda z dwóch faz zasila jedynie dwa pola indukcyjne, przez co możliwe jest uzyskanie mocy 7kW, a w przypadku zasilania czterech pól indukcyjnych z jednej fazy jedynie 3,7kW.
Podłączenie jednofazowe uzyskuje się łącząc przewód fazowy (czerwony lub czarny) z zaciskiem 1 (L1) zmostkowanym (połączonym bezpośrednio przewodem) z zaciskiem L2 (2), przewód neutralny (niebieski) z jednym z zacisków N (3) zmostkowanym z drugim zaciskiem N (4) i zacisk z symbolem ⏚ z uziemieniem (żółto-zielony).
Podłączenie trójfazowe uzyskuje się łącząc pierwszy przewód fazowy (np. brązowy) z zaciskiem 1 (L1), drugi przewód fazowy(np. czerwony) z zaciskiem L2 (2), przewód neutralny (niebieski) z jednym z zacisków N (3) zmostkowanym z drugim zaciskiem N (4), a zacisk z symbolem ⏚ z uziemieniem (żółto-zielony). Trzeci przewód fazowy L3 (np. czarny, szary lub biały) jest nieużywany i może być wykorzystany do podłączenia piekarnika elektrycznego – o ile instalację elektryczną wykonano przewodem 5-żyłowym. Takie rozwiązanie zapewnia równomierne obciążenie wszystkich trzech faz w przypadku jednoczesnego używania płyty i piekarnika. W przypadku nietypowej instalacji trójfazowej wykorzystującej przewód 4-żyłowy należy zwrócić szczególną uwagę, na oznaczenia, które przewody są fazowe, a który neutralny.
Montaż płyty indukcyjnej
Chociaż montaż płyty w blacie kuchennym wydaje się zajęciem prozaicznym wcale tak nie jest. Blat może być wykonany z kamienia, płyty wiórowej (MDF) lub drewna. W blacie kamiennym samodzielne wykonanie otworu na umieszczenie płyty indukcyjnej jest niemożliwe. Musi zrobić to specjalista.
W blatach kuchennych z MDF i drewnianych otwór można wykonać samodzielnie. Aby właściwie zamontować płytę należy przestrzegać zawartych w instrukcji zaleceń producenta dotyczących optymalnych wymiarów samego blatu, jak i otworu na zamontowanie płyty. Niedokładność wymiarów otworu rzędu 2-3 mm nie jest problemem, płyta może być nawet nieco luźna, bo wpinane klipsy rozporowe ustabilizują płytę w otworze. Chociaż płyta indukcyjna posiada własną uszczelkę warto dodatkowo zabezpieczyć krawędzie otworu przed rozlewaniem i nasiąkaniem. W przypadku płyty drewnianej wystarczy pokrycie krawędzi cięcia farbą lub lakierem. W przypadku płyt z MDF najlepiej przykleić taśmę aluminiową lub pokryć kilkoma warstwami kleju do drewna lub klejową pianką poliuretanową.
Nie należy mocować płyty indukcyjnej do blatu za pomocą silikonu. Uniemożliwia to wyjęcie płyty bez uszkodzenia blatu!
Niektóre płyty indukcyjne wymagają wentylacji. W dodatku najczęściej są umieszczane nad piekarnikiem. Dlatego warto zawczasu zadbać o dobrą wentylację wycinając otwory w plecach szafki, bezpośrednio pod blatem, ułatwiające przepływ powietrza i odprowadzenie ciepła spod blatu.
Jeśli wszystkie działania związane z instalacją, podłączeniem i montażem zostały wykonane prawidłowo płyta indukcyjna powinna bezproblemowo spełniać swoja rolę przez wiele, wiele lat.
